Zener diyot, özel bir tip yarı iletken diyottur ve belirli bir ters voltajda istikrarlı bir zener gerilimine sahiptir. Diğer diyot tipleri gibi, zener diyotlar da elektrik akımını yalnızca bir yönde iletebilir; ancak, belirli bir voltajda zener diyodu ters yönde geçirme özelliği gösterir.
Zener diyotların temel özellikleri şunlardır:
1. **Zener Gerilimi (Vz):**
Zener diyotlar, belirli bir ters voltajda çalışırken belirli bir sabit gerilime sahiptir. Bu gerilime “zener gerilimi” denir. Zener gerilimi, diyotun yarı iletken malzemesinin özelliklerine ve üretim sürecine bağlı olarak belirlenir.
2. **Çalışma Prensibi:**
Zener diyotlar, ileri yönde bağlandığında tipik bir diyot gibi davranır, ancak ters yönde bağlandıklarında belirli bir voltajda zener gerilimi boyunca akım geçirirler. Bu özellik, belirli bir voltajda sabit bir çıkış gerilimi sağlamak için kullanılır.
3. **Uygulamalar:**
– **Gerilim Regülasyonu:** Zener diyotlar, belirli bir sabit gerilimi koruyabilme özellikleri nedeniyle güç kaynaklarında gerilim regülasyonu sağlamak için kullanılır.
– **Referans Gerilimi:** Elektronik devrelerde referans gerilimi sağlamak için zener diyotlar kullanılabilir.
– **Voltaj Düşürme:** Belirli bir voltaj düşürme ihtiyacı olduğunda kullanılabilir.
4. **Zener Diyot Bağlantıları:**
Zener diyotlar genellikle ters yönde bağlandıklarında kullanıldığından, bir devredeki anot ve katot uçları standart diyotlara benzer. Ancak, zener diyotların işlevselliği, belirli bir ters voltajda zener gerilimi sağlama yeteneğine dayanır.
Zener diyotlar, genellikle üzerindeki zener gerilimine göre etiketlenir ve bu gerilim, uygulama ihtiyaçlarına göre seçilir. Örneğin, bir 5V zener diyot, ters bağlandığında belirli bir sabit 5V gerilim sağlar.